De Surinaams-Nederlandse schrijver en singer-songwriter Xillan Macrooy werd samen meet zijn tweelingbroer Jeangugeboren op 6 november 1993 in Paramaribo. Hij verhuisde als jonge twintiger naar Nederland om aan het Conservatorium van Amsterdam te studeren. In 2022 bracht XILLAN zijn debuut EP ‘Crowning Gods’ uit: een verhaal over het transformeren van duisternis naar hoop en vertrouwen. De EP trekt inspiratie uit de roots van XILLAN en transformeert dit in vier genre-overschrijdend tracks. In september 2025 verscheen zijn debuutroman “Mensen als zonnen en mensen als manen.”
Uit: Mensen als zonnen en mensen als manen
“Het is de laatste tijd benauwd in Paramaribo. In het donker steken de ramen met hun witte kozijnen af tegen de muren van ons blauwe huis, het lijken kleine bioscoopschermpjes die zweven in de lucht. Als je naar binnen gluurt kun je ons leven volgen in korte scènes. Zie de dreadlocks van mijn moeder, die als een ananaskroon boven torens achterstallig schoolwerk uitsteken. Ze zingt de hele dag door en soms schreeuwt ze iets de ruimte in. Dat moet, anders wordt ze gek Zie de kwasten en penselen van mijn broer, mijn evenbeeld, die over de muren van zijn kamer walsen, de kamer die we deelden toen alleen zijn nog ondenkbaar was. Het geprepareerde canvas op zijn schildersezel is blijkbaar te klein om wat hij in zijn hoofd ziet volledig te vangen. Het moet groter, het moet meer. Hij is bang dat zijn dromen gaan rotten in zijn hoofd, dus hij moet zijn verbeelding vertalen in kleuren, vormen, klanken en materialen. Deze taal, die van het maken, is een taal die we delen. Zijn dromen zijn mijn dromen. Soms letterlijk. Zie de lange blauwe eettafel in de gifgroene keuken met paarse deurtjes, deze tafel is het hart van dit huis en het centrum van de buurt. Alle buurttantes, buurtneven en buurtnichten kunnen dit bevestigen. Zo is het altijd geweest nog voordat mijn moeder de vrouw des huizes werd, zorgde mijn oma ervoor dat iedereen zich hier welkom voelde. Oma kun je trouwens altijd aan deze tafel vinden, soms met een warme lach die klinkt als vroeger. Nu vaker met ongeëvenaard sarcasme en shady kuchjes. Deze klein vrouw is na een levenslange training in bescheidenheid een meester in non-verbale communicatie geworden. Ze zet deze skins tegenwoordig vooral in om haar zorgen en misnoegen te uiten. Ze heeft de tyuri geperfectioneerd. Tjstjtsjm! Het is knap wat er allemaal gezegd kan worden zonder woorden. Hier aan deze tafel worden experimentele maaltijden en smakelijke roddels gedeeld nieuwe regels verzonnen om oude besmeurde bordspelletjes nieuw leven in te blazen, soms wordt er hard gehuild en zacht gescholden, maar gelukkig wordt er vaker gelachen. Wijn en koffie helpen om de emotionele en geestelijke balans te houden. Mijn vader zit meestal niet aan de tafel, maar in de open garage die grenst aan de keuken, dan staat zijn auto voor de poort. Hij woont bier niet meer, maar zijn buitenstoel is nog altijd zijn stoel. Ons kleine leven wordt enigszins afgeschermd door de vuurrode fayalobistruiken die langs de schutting groeien, de jonge amandelboom op de berm waarvan de kruin gevaarlijk dicht bij de bedrading van de stroompalen begint te komen, de slanke papajaboom die dienstbaar met zijn vruchten reikt tot het balkon. Alles bloeit en woekert hier. Onze laatste tuinman heeft dit erf ontembaar verklaard, maar de grond waar deze stad op is gebouwd is gewoon wonderlijk Gooi een paar zaadjes uit het raam, stop een stekje in de grond, en voor je het weet loopt het sap van zongerijpt fruit over lippen en vingers, terwijl tantes voedzame bittere bladeren en steenharde aardvruchten als alchemisten transformeren tot gerechten die goed zijn voor zowel je body als je yeye.“
